Yazı serisinin son bölümünde İngiltere’de yaşarken Türkiye’de 4b/Bağkur sigortalısı ve 4c/ES iştirakçisi olunabilecek durumlar anlatılacaktır.
Öncelikle Türkiye-Birleşik Krallık Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ne göre İngiltere’de yaşarken /çalışırken Türkiye’de isteğe bağlı sigortalı olunabilir. İsteğe bağlı sigortalı günleri Ekim 2008 sonrasında 4b/Bağkur günü olarak sayılmaktadır.
İsteğe bağlı sigortalı olunduktan bir ay sonra sigortalının kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler Türkiye’de sigortalı çalışanlar gibi Genel Sağlık Sigortası imkanlarından faydalanabilmektedirler.
En az 10 yıl memuriyet süreleri olup istifa ederek veya müstafi sayılarak görevlerinden ayrılmış olanlar 6 ay içinde SGK’ya başvurarak İngiltere’de yaşarken veya çalışırken 5434 sayılı Kanun’a göre bütün kesenekleri kendileri ödeyerek isteğe bağlı iştirakçi olabilirler. Bu durumda isteğe bağlı iştirakçi olarak geçen süreler 4c süresinden sayılacağı için 4c/Emekli Sandığı şartlarıyla emekli olunabilecektir. Ancak bu şekilde isteğe bağlı iştirakçi olanlardan sadece ikamet adresi Türkiye’de olanlar ayrıca GSS primi ödeyerek GSS’li olabilmektedirler.
Bunlar dışında İngiltere’de yaşarken ikametgah adresi Türkiye’de olanlar Türkiye’de vergi kaydı olan işyeri veya şirket ortaklığından dolayı 4b statüsünde sigortalı olabilirler. İkametgah adresi İngiltere’de ve aynı zamanda İngiltere sosyal güvenlik sistemine tabi olunması halinde ise Türkiye’de 4b statüsünde sigortalı olunamayacağı için bu durumun tespitinden sonra bu 4b tescilleri ve günleri silinecektir. Bu yüzden ikametgah adresinin İngiltere’de ve aynı zamanda İngiltere sosyal güvenlik sistemine tabi olunduğu belgelenerek 4b tescilinin sildirilmesi, emeklilik için 4b gününe ihtiyacı olanların isteğe bağlı sigortalı olması gerekmektedir.
Ayrıca İngiltere’deki çalışma günleri ve/veya kadınların yurtdışında yaşadıkları süreler, yurtdışı borçlanma ile doktora yapılan süreler, memurların İngiltere’de geçen aylıksız izinli süreleri, doğumdan sonraki 2 yıllık süreler vb borçlanmalarla Türkiye’de sigortalı prim günü kazanılabilir. 2019 Ağustos sonrasında yurtdışı borçlanma prim oranı % 45’e çıkarıldığı ve diğer dezavantajlarından dolayı öncelikle diğer borçlanmalar ve sigortalılıklar ile prim günlerini tamamlamak bunların yetmediği durumlarda yurtdışı borçlanma yapılmalıdır.
Bu yazımız 9 Şubat 2021’de “Turkish Press” internet gazetesinde yayınlanmıştır.
