Emekli Aylığı Nasıl Hesaplanır?

Emekli aylığının ne kadar olacağını hesaplamak için önce hangi statüden (SSK/Bağkur/ES) emekli olunacağının belirlenmesi gerekir. Zira bu üç statüden emekli olanların aylıkları farklı kriterlere göre hesaplanmaktadır.

SSK şartlarından emekli olacak kişilerin aylıklarının ne kadar olacağını esas olarak sigortalı günlerinin hangi tarih aralıklarında geçtiğine ve sigortalılık dönemlerinde Kuruma bildirilen kazanç düzeyine bağlı olarak değişecektir.

SSK emekli aylığının hesaplanmasında farklı kriterler ve oranlar uygulanan üç önemli tarih aralığı bulunmaktadır:

  1. Dönem: 31.12.1999’a kadar olan süre (2000 öncesi),
  2. Dönem: 01.01.2000-31.09.2008 arası,
  3. Dönem: 01.10.2008 sonrası.

Her üç dönemde yatırılan primlerin emekli aylığına yansıma yöntemi de oranı da birbirinden farklıdır ve her bir dönem için o döneme ait kıst (kısmi) aylık ayrı ayrı hesaplanır ve sonunda bu üç ayrı dönem için hesaplanan kıst aylık tutarları toplanarak bağlanacak emekli aylığı tutarı belirlenir.

  1. Dönem için SSK emekli aylığı = Gösterge rakamı X 12.000 X %60 şeklinde hesaplanmaktadır. Son 10/5 yılın ortalama yıllık kazancının bu dönem aylıklarının hesaplanmasında kullanılan gösterge tablosundaki en yakın rakamdır
  2. Dönem için kıst aylığı ise bu dönemin ortalama güncellenmiş yıllık kazancı ile aylık bağlama oranının (ABO) çarpımı ile hesaplanır. Bu dönemin ABO bütün dönemlerdeki hizmet yılları dikkate alınarak ilk 10 yıl (360 gün) için her yıl için %3,5’tan olmak üzere %35 ve sonrasındaki her 360 gün için ilave %2 ve prim günü 9000’in üzerine çıkmış ise 9000 gün üzerindeki her 360 gün için ilave %1,5 eklenerek hesaplanır.
  3. Dönem için kıst aylık hesaplaması da bu dönemin ortalama güncellenmiş yıllık kazancı ile ABO çarpımı ile bulunmaktadır ancak bu dönemdeki her yılın kazancı güncellenirken emeklilik yılına kadar her yılın TÜFE ve gelişme oranının %30’u kadar artırım yapılmaktadır.
  4. Dönem için kıst aylık hesaplamasında esas alınan aylık bağlama oranı ise her 360 prim gününe karşılık %2 olarak hesaplanıp bulunmaktadır. Böylece 18 yıllık hizmet (6480 prim günü) olan bir kişi için kıst aylığı 3. Dönem için ortalama güncellenmiş yıllık kazanç tutarının %36 ile çarpılmasıyla bulunacaktır.

Görüldüğü gibi çok kabaca yatırılan primlerin emekli aylığına yansıması eski tarihlere göre gittikçe düşmüştür. Bu yüzden asgari ücret üzerinden kazanç bildirilenler için aynı düzeyde prim ödense dahi prim günleri ne kadar eski dönemlerde ise emekli aylığı o kadar yüksek olmakta ve diğer taraftan toplam hizmetler/prim günleri içinde 3. Dönemin ağırlığı ne kadar artarsa kişinin emekli aylığına yansıması o kadar aleyhine olmaktadır.