Bu yazıda emekli aylık hesaplamasının detaylarına girmeden 2024 veya 2025’te emekli olmanın aylık tutarını nasıl etkilediğini anlatacağız.
SSK ve Bağkur emekli aylığı 2000 öncesi, 2000–2008 yılları arasında ve 2008 Ekim sonrasındaki prim günleri ve prim matrahlarına göre farklı hesaplama yöntemlerine göre hesaplanır ve sonunda bu üç döneme ait kısmi aylıklar toplanarak emekli aylığı bulunur. Ancak bu üç dönemde farklı hesaplama yöntemleri/kriterleri olsa da temelde aylık tutarını belirleyen iki temel kriter ortalama aylık/yıllık kazanç (prim matrahı veya prime esas kazanç) ve aylık bağlama oranı/katsayısıdır.
Aylık/yıllık ortalama kazanç bulunurken sigortalı adına geçmiş yıllarda yatırılan primler her yıla ait güncelleme katsayısı ile güncellenerek emeklilik başvurusundan önceki son yıldaki ortalama aylık/yıllık kazanç bulunmakta ve başvuru yılındaki emekli, maaşlarına yapılan zam kadar artırılmaktadır.
Son zamanlarda aynı/benzer prim gün sayısı ve prime esas kazançları olan sigortalılardan 2024 ve 2025 yılında emekli olanların aylıkları arasındaki ciddi farklılaşma aylık/yıllık ortalama kazanç hesaplanmasında kullanılan geçmiş yılların kazançlarının güncellenme parametreleri ile 2024 yılında emekli aylıklarına yapılan zamlar toplamı arasındaki dengesizlikten kaynaklanmaktadır.
2023 yılında enflasyon oranı yaklaşık %64 olduğundan 2023 yıl kazançlarının 2024 yılına güncellenme katsayısı yaklaşık %65 olmasına karşılık 2024 yılında SSK ve Bağkur emekli aylıklarına seçimlerden dolayı (2024 Ocak’ta % 49,25, Temmuz’da % 24,73 olmak üzere kümülatif olarak) toplam %86 zam yapıldı.
2024’te emeklilik başvurusu yapanların geçmiş yıllarda adlarına yatırılan primler her yıla ait güncelleme katsayısı ile 2023 yılına güncellenerek aylıkları bulunmakta ve 2024 yılında SSK ve Bağkur emekli aylıklarına yapılan toplam %86 zam eklenmektedir.
Emeklilik başvurusunu 2025’te yapacak olanların ise geçmiş yıllarda adlarına yatırılan primler her yıla ait güncelleme katsayısı ile 2024 yılına güncellenerek aylıkları bulunacak ve (2024 yıl sonu itibariyle yıllık enflasyonun %40 civarında gerçekleşeceği tahminine göre) 2025 aylıkları yaklaşık %40-42 arasında artırılacaktır.
Bu yüzden 2024 son ayları yerine 2025 başında emekli olan sigortalının aylığı 2024’te bağlanacak aylığa göre yaklaşık %30 daha düşük olacaktır. 2024’te ve 2025’te emekli olanlar 2025 yılında yapılacak zamlardan aynı oranda yararlanacak ancak 2025’te emekli olanlar daha düşük bir aylığa zam alacakları için aynı sigortalı için aradaki maaş farkı daha da artacaktır.
Önümüzdeki birkaç yıl tahminler doğrultusunda enflasyon oranı yüksek olmazsa (zaman içinde düşerse) sonraki yıllarda emekli aylığı zamları 2025 yılında düşük tutardan bağlanan emekli aylıkları üzerinden yapılacağı için ilave primler ödeyerek bu kaybın etkisinin azalabilmesi en az 4-5 yılı alacaktır.
Bu açıklamalar çerçevesinde 2024’te emekli olduğunda emekli aylığı fazla olmayan ancak halen yüksek ücretle çalışan ve emekli olduğunda yüksek ücretle çalışma imkanı olmayanlar için 2024 yılında emekli olmak avantajlı olmayabilir. Ancak emekli olduktan sonra yüksek ücretle çalışma imkanı olanlar için 2024 yılında emekli olmak kesinlikle avantajlı olacaktır.
Devlet memurlarının emekli aylıkları farklı kurallara göre hesaplandığı ve emekli aylığı zamları memur maaş katsayısına göre belirlendiği için bu durum memur emekliliklerini ilgilendirmemektedir. Memurların emekli ikramiyesi, dilekçenin verildiği tarihteki memur maaş katsayısına göre hesaplandığı için 15 Aralık 2024 tarihinden sonra emeklilik dilekçesi veren memurlar daha fazla emekli ikramiyesi alacaktır.