1-İngiltere’de Geçici Görevli Olarak Çalışırken Türkiye’de 4a Sigortalı Olma
Türkiye-Birleşik Krallık (UK) Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’nde (SGS) sadece 4a/SSK/bordrolu çalışanlar kapsama alınmıştır.
Normalde çalışılan ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olunmasına karşılık SGS’de Türkiye’de 4a’lı çalışırken İngiltere’ye geçici görevlendirilenlerin İngiltere’de çalışırken/yaşarken Türkiye’deki işyerinden 4a/SSK’lı olmaya devam etmelerine imkan tanınmıştır. İlk geçici görev süresi daha sonra uzatılabildiği için bu yöntemle uzun yıllar İngiltere’de yaşarken Türkiye’de 4a’lı sigortalı olunabilmektedir.
Her iki ülkedeki prim günlerinin birleştirilerek emekli aylığı talebinde bulunulduğunda çakışan günlerden dolayı sorun yaşanmaması için geçici görevlendirme sürecinin SGS hükümlerine uygun yürütülmesi gerekmektedir.
2-İngiltere’de Sürekli Yaşarken Türkiye’de 4a Sigortalı Olma
4a sigortalı olarak bildirilmek için hizmet/iş sözleşmesiyle çalışılıyor olması şarttır. Hizmet/iş sözleşmesini diğer iş yapma sözleşmelerinden ayıran en önemli unsur ise “işverene bağımlılık” yani işçinin işverenin emir ve talimatlarına uygun olarak iş yapma zorunluluğudur.
Lokantada garsonluk veya konfeksiyon işçiliği gibi işin bizzat işyerinde ve işveren veya vekilinin gözetimi altında yapılması gereken işlerde işyerine düzenli olarak gelip gidilemeyecek kadar uzakta ikamet edenler 4a sigortalı olarak bildirilirse SGK denetimiyle fiili çalışma olmadığı gerekçesiyle bu günler iptal edilebilir.
İşin işyeri adresinde yapılması gerekmeyen işlerde ise işçinin mutlaka işyerine rutin olarak gelip gidilecek bir uzaklıkta ikamet etmesi şartı aranmaz.
Bundan dolayı Türkiye dışında ikamet etmekle birlikte gazetecilik gibi işlerde Türkiye’deki işyerinden 4a statüsünde sigortalı olunabileceği SGK genelgelerinde açıklanmıştır.
Sonuç olarak, çalışmanın mutlaka işyeri adresinde yapılması gerekmeyen işlerde fiilen çalışanlar Türkiye dışında ikamet etse de Türkiye’deki işyerinden 4a statüsünde sigortalı olabilirler. Ancak SGK denetimi ihtimaline karşı çalışmayı ispat edebilecek yazışma ve belgelerin sağlıklı şekilde tutulması gerekmektedir.
Bu yazımız 26 Ocak 2021’de “Turkish Press” internet gazetesinde yayınlanmıştır.
